พฤติกรรม เลียนแบบ ของสุนัข ทำไมสุนัขชอบทำตามเรา
- Harry P
- 146 views
พฤติกรรม เลียนแบบ ของสุนัข คุณเคยสังเกตไหม ว่าสุนัขที่คุณเลี้ยง มักทำท่าทางตามคุณอย่างน่าทึ่ง บางครั้งพวกมันนั่ง ยืน หรือแม้กระทั่งยกเท้า เลียนแบบพฤติกรรมของเราโดยไม่รู้ตัว นี่คือสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์ กำลังค้นหาคำตอบ สุนัขเลียนแบบมนุษย์ได้จริง หรือพวกมันคิดอะไรอยู่ ตอนที่ทำแบบนั้น
สำหรับใครหลายคน สุนัขคือเพื่อนแท้ที่รู้ใจ และเข้าใจเราได้ อย่างไม่น่าเชื่อ ไม่ว่าจะเป็นการเดินตาม การกระดิกหาง เมื่อเจ้าของกลับบ้าน หรือแม้แต่ การแสดงท่าทางคล้ายมนุษย์ ในบางสถานการณ์ พฤติกรรมสุนัข เหล่านี้ มักถูกตีความว่า เป็นการแสดงออกตามธรรมชาติ ของสัตว์เลี้ยง
แต่ในแง่ของจิตวิทยาเชิงทดลอง คำถามสำคัญ ที่นักวิจัย พยายามหาคำตอบคือ สุนัขมีความสามารถ ในการเลียนแบบมนุษย์จริงหรือไม่ พวกมันเพียงแค่ตอบสนอง ต่อสิ่งเร้าที่คุ้นเคย หรือแท้จริงแล้ว สุนัขสามารถสังเกต และถอดแบบพฤติกรรมของมนุษย์ อย่างมีแบบแผน
คำตอบของคำถามนี้ ไม่เพียงแต่จะช่วยให้เรา เข้าใจความสัมพันธ์ ระหว่างมนุษย์ กับสุนัข ได้ลึกซึ้งขึ้น แต่ยังเผยให้เห็นมุมมองใหม่ เกี่ยวกับศักยภาพ ทางสติปัญญาของสุนัข ซึ่งอาจซับซ้อน กว่าที่เคยคิดกันไว้
หนึ่งในงานวิจัยเชิงบุกเบิก ที่สร้างแรงกระเพื่อม ในวงการศึกษาพฤติกรรมสัตว์คือ การทดลองที่มีชื่อว่า “Do As I Do” ซึ่งริเริ่มโดย Claudia Fugazza นักวิจัยด้านพฤติกรรมสัตว์ จากมหาวิทยาลัย Eötvös Loránd ในฮังการี
โดยหลักการ ของการทดลองนี้ คือการฝึกให้สุนัข ทำตามพฤติกรรมของมนุษย์ อย่างตรงไปตรงมา ตัวอย่างเช่น เมื่อผู้ฝึก ทำท่ากระโดด หมุนตัว หรือใช้เท้าแตะวัตถุ สุนัขจะได้รับคำสั่ง “Do it” เพื่อกระตุ้นให้พวกมัน เลียนแบบพฤติกรรมนั้น
หลังจากการฝึกซ้ำหลายครั้ง ผลลัพธ์ที่ได้ ชี้ชัดว่าสุนัขจำนวนมาก สามารถเลียนแบบพฤติกรรมของมนุษย์ ได้แม่นยำ เกินกว่าที่คาดมาก [1]
ความน่าสนใจ ของการทดลองนี้ ไม่ได้อยู่ที่เพียงแค่การเลียนแบบเท่านั้น แต่ยังอยู่ที่ความเข้าใจ ในเชิงที่ซับซ้อนของสุนัข พวกมันไม่เพียงจำท่าทาง แต่ยังเข้าใจบริบท และเป้าหมายของการกระทำ
ตัวอย่างเช่น ถ้ามนุษย์ ใช้หัวชนกับวัตถุ สุนัขหลายตัว เลือกที่จะใช้ปากดมแทน ซึ่งบ่งบอกว่าสุนัข ไม่ได้เพียงลอกเลียนแบบ แค่เชิงกลไก แต่พยายามทำความเข้าใจ ในวัตถุประสงค์ ของการกระทำ แล้วปรับวิธีการ ตามศักยภาพของตัวเอง [2]
งานวิจัยต่อมา ที่เสริมหลักฐานการเลียนแบบของสุนัข คือการทดลอง ที่หลากหลายมากขึ้น มีการให้สุนัข สังเกตมนุษย์เปิดประตู ลากเชือก หรือแกะห่อของ โดยเมื่อสุนัขถูกปล่อย ให้ลองทำด้วยตัวเอง หลายตัวสามารถถอดแบบ พฤติกรรมเหล่านี้ ได้อย่างน่าทึ่ง
แม้จะไม่เหมือนกันเป๊ะ ทุกประการ แต่ก็แสดงให้เห็น ถึงความพยายามในการเลียนแบบ และการปรับตัวตามสถานการณ์ มีตัวอย่างหนึ่ง ที่มักถูกพูดถึงบ่อยครั้ง คือการทดลองที่เรียกว่า “Overimitation” หรือการลอกเลียนเกินจำเป็น โดยนักวิจัยพบว่า เมื่อมนุษย์ทำพฤติกรรมที่มีทั้งขั้นตอนจำเป็น และไม่จำเป็น
สุนัขบางตัว ก็ยังเลียนแบบทุกขั้นตอน รวมถึงพฤติกรรมที่ไม่จำเป็นด้วย สิ่งนี้ชี้ให้เห็นว่า การเลียนแบบของสุนัข ไม่ใช่แค่การจดจำ และตอบสนอง แบบเงื่อนไขง่ายๆ แต่มีองค์ประกอบ ของการเรียนรู้ทางสังคม อย่างแท้จริง คล้ายกับพฤติกรรมของเด็กมนุษย์ ในการเลียนแบบผู้ใหญ่ เพื่อเรียนรู้โลก [3]
แม้ว่าการเลียนแบบของสุนัข จะได้รับการยืนยัน ในเชิงพฤติกรรม แต่คำถามสำคัญ ที่ยังถกเถียงกันอยู่คือ เหตุผลเบื้องหลัง ในการเลียนแบบของสุนัขคืออะไร เป็นเพราะพวกมัน พยายามเอาใจมนุษย์ เรียกร้องความสนใจ หรือเป็นเพราะกลไกการเรียนรู้ ที่ฝังลึกอยู่ในสมองของพวกมัน
นักจิตวิทยาเสนอทฤษฎีว่า การเลียนแบบของสุนัข อาจพัฒนามาจากความสัมพันธ์ ที่ใกล้ชิดกับมนุษย์ มาตลอดหลายพันปีของการเลี้ยงดู และการคัดเลือกพันธุ์ จนสุนัขมีแนวโน้ม ที่จะใช้พฤติกรรมของมนุษย์ เป็นตัวแบบในการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ซึ่งแตกต่างจากสัตว์อื่น ที่มีแนวโน้มเลียนแบบมนุษย์น้อยกว่า
ในอีกมุมหนึ่ง บางงานวิจัยชี้ว่า การเลียนแบบ อาจเป็นผลพลอยได้ จากการตอบสนองต่อสิ่งเร้าทางสังคม เช่น เสียงชมเชย หรือรางวัล เป็นการตอบสนอง ที่ถูกเสริมแรง แต่การตีความนี้ ก็ยังไม่สามารถอธิบาย พฤติกรรมการเลียนแบบ ที่เกิดขึ้นโดยที่ไม่มีรางวัลได้
เมื่อพิจารณาหลักฐาน ในเชิงทดลองทั้งหมด จะเห็นได้ว่า พฤติกรรมการเลียนแบบของสุนัข ไม่ได้เป็นเพียง แค่การตอบสนองอัตโนมัติ แต่สะท้อนให้เห็น ถึงศักยภาพทางสติปัญญา และการเรียนรู้ ทางสังคมที่ซับซ้อน
สุนัขไม่ได้เป็นเพียงสัตว์ ที่เชื่อฟังคำสั่ง แต่เป็นผู้เรียนรู้เชิงร่วม ที่สามารถสังเกต เข้าใจ และปรับพฤติกรรม ตามสิ่งที่มนุษย์ทำ ซึ่งสะท้อนความสัมพันธ์ ที่แนบแน่นระหว่างมนุษย์ กับสุนัข ในฐานะเพื่อนคู่คิด และผู้ร่วมโลกใบเดียวกัน
จึงกล่าวได้ว่า การศึกษาพฤติกรรมเลียนแบบนี้ ชี้ให้เห็นถึงศักยภาพ ที่ยังไม่ถูกค้นพบของสุนัข ในฐานะสัตว์ที่สามารถเรียนรู้ และพัฒนา ผ่านการมีปฏิสัมพันธ์ กับมนุษย์อย่างลึกซึ้ง สุนัขอาจไม่ใช่แค่สัตว์เลี้ยงธรรมดา แต่คือคู่คิดที่พร้อมจะเรียนรู้ เติบโต และเดินเคียงข้างเรา ในทุกการเดินทางของชีวิต
การเลียนแบบของสุนัข เกิดจากการสังเกต และจดจำพฤติกรรมมนุษย์ ผ่านการเรียนรู้เชิงสังคม อย่างในการทดลอง ที่สุนัขสามารถเลียนแบบท่าทางต่างๆได้ อย่างเช่น การหมุนตัว การกระโดด หรือแม้แต่การใช้หัวดันสิ่งของ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความเข้าใจ ในบริบท และการถอดแบบพฤติกรรม อย่างมีแบบแผน
การเลียนแบบสะท้อนถึงศักยภาพ ทางสติปัญญาของสุนัข ในฐานะ “ผู้เรียนรู้ทางสังคม” พวกมันไม่ได้เป็นเพียงสัตว์ ที่ตอบสนองต่อคำสั่ง แต่สามารถสังเกต และทำความเข้าใจ พฤติกรรมของมนุษย์ได้ ในระดับหนึ่ง ซึ่งชี้ให้เห็นว่าสุนัข มีความสามารถในการเรียนรู้เชิงซับซ้อน มากกว่าที่เราเคยเข้าใจ
